Շատ բան կորցնողների միամիտ ջանքերը, որոնց նպատակն է խաբել Պատմությանը, անիմաստ են, քանի որ Մեծ Պատմության պարադիգմային անցումները կատարվում են օինաչափորեն, որտեղ Հինը միշտ զիջում է Նորին։
Ներկայում Հինը լիբերալ դեմոկրատիան է՝ իր տարօրինակ և մարդկային էությանը հակասող նորամուծություններով, իսկ ոտքի ելնող Նորը՝ ավտոկրատ մենթալիտետի վրա հիմնված պահպանողականությունը, որի դրսևորումներն ավելի մոտ են մարդկային էությանը։
Լիբերալ-դեմոկրատիան ուժային միաբևեռության մի տեսակ է, որը ստեղծվել էր աշխարհի հաշվին և որպես համակարգ անկայուն է ուժային միաբևեռության նման, քանի որ ինքնաբերաբար բերում է ճնշվող ուժերի կոնսոլիդացիային։
Իսկ քաղաքակրթական մրցակցության մեխանիզմը Հին ու Նոր ուժերի միջև աշխատում է անդուլ, որտեղ մի պարադիգմից անցումը դեպի մյուսը անցողիկ պրոցեսների մի ամբողջ շարան է, որն այնքան երկար է, ինչքան հզոր է քաղաքակրթական անցումը։
Իսկ մրցակցության հզոր պրոցեսը կառավարվում է փոխադարձ ոչնչացման վախով, որտեղ էլ շատ կարևոր նշանակություն ունի հակամարտ ուժերի իրական չափերի իմացությունը, որն էլ փոխադարձ գոյաբանական ռիսկերի գնահատումների հիմքն է։
Իսկ դա պահանջում է սիստեմատիկաբար տնտղել մեկը մյուսի հնարավորություններն ու իրական ուժերը, որի պրոցեսում էլ հիմա գտնվում է աշխարհը։
Եվ այս խմորը դեռ շատ ջուր կտանի։
Պավել Բարսեղյան